Ал-Ақсо масжиди қоровули 1982 йил 93 ёшида ўз постида турган пайтида вафот этди. Қуддусни тарк этиш ва Туркияга уйига қайтиш ҳақида буйруқни бажаришдан бош тортишини у «Қуддус ҳар қандай буйруқдан юқори» эканлиги билан изоҳлаган. Турк миллатига мансуб бўлган Хасан, (93 ёш), сўнгги усмонлилар аскари ал-Ақсо масжидини 1982 йил тарк этди, лекин ватанига эмас, қабрга йўл олди.
Уни 1972 йилнинг совуқ қиш кунлари, ал-Ақсо масжидида жума намозида туркиялик Хон исмли журналист тасодифан учратиб қолди. У қуйидаги сарлавҳа остида ҳикоя битади
"Мен уни ал-Ақсо масжидида таниб қолдим".
Бу совуқ кун у Қуддус шаҳри бўйлаб жума намозига қадар узоқ тентираб юрди. Масжид ёнига келиб қолгач эса, бир қарашда савдойи бўлиб кўринган бир кишига тасодифан эътибор қаратади. Бу киши эшик олдида худди ҳайкал каби ва атрофдагилар бу қарияга кўникиб қолганлиги кўриниб турарди. Мухбир ундан ниманидир сўраганида турк тилида жавоб олади. У билан мулоқот жараёнида маълум бўлишича, бу Усмонийлар салтанати парчаланиб кетган вақтдан масжид қўриқчиси бўлиб хизмат қилган сержант Хасан Эфенди экан.
Сўнгги турк қўриқчиси деди: "Биз Фаластиндаги биродарларимиз Усмонийлар салтанати бизни ташлаб кетишди деб ўйламасликлари учун Қуддусда қолдик, биз ал-Ақсо масжиди тўрт асрдан сўнг яна кўз ёши тўкишини истамасдик". У ва унинг қўл остидаги бир нечта аскар Туркия армияси шаҳарни тарк этганидан кейин бу муқаддас маконда тартибни сақлаш учун қолишди. Дастлаб шаҳарни эгаллаб олган инглизлар улар билан ҳарбий асирлардек муносабатда бўлдилар. Бироқ капрал Хасан уларни масжиддаги тартибни сақлаш ва уни қўриқлаш учун қўйиб юборишларини қаттиқ туриб талаб қилади. Инглизлар бунга рози бўладилар. Лекин вақт ўтиши билан, Хасаннинг айтишича: "узоқ йиллардан сўнг менинг ҳамма одамларим, Аллоҳнинг марҳамати билан, уй уйларига қайтиб кетди, мен эса то ҳалок бўлганимча ёки бу дунёни тарк этмагунга қадар ўз бурчимни адо этишга қарор қилдим." Турк журналисти нимадир сўраганлигини эслади ва мен унга дедим: "Ўғлим, Анатолияга қайтганингдан кеийн twkạt қишлоғига бор, у ерда мени бу постга қўйган капитан Мустафо исмли офицер бор, сен у билан учрашиб, айт: "ал-Ақсо масжидини қўриқлаш учун қўйилган пулемёт расчети бошлиғи, капрал Хасан ҳамон муқаддас жойдаги ўз постида турибди. Мен ўз ўрнимдаман ва жойимни асло тарк этмаганман. Сен ундан бизнинг учун дуо қилиши сўра".
Капрал Хасан, ватани ва муҳаббатидан воз кечиб, қалбида жасорат уйғотиб, то 1982 йил вафот этгунига қадар ўз постини тарк этмаган.
Абу Муслим (интернетдан)
