Алмати шаҳридаги Миллий кутубхона залида Жўжи улуси таваллудининг 800 йиллигига бағишланган “Шарқ манбаларида қозоқ давлатчилиги феномени” мавзусида халқаро илмий-амалий конференция бўлиб ўтди. Тадбир Р.Б.Сулейменов номидаги Шарқшунослик институти томонидан ташкил этилди.
Халқаро конференция давомида Р.Б.Сулейменов номидаги Шарқшунослик институти директори Дукен Масимханули Жўжи улусининг 800 йиллигини нишонлаш муҳимлигини таъкидлади.
“Давлатимиз раҳбари Миллий Қурултойнинг ўтган йилги йиғилишида Жўжи улусининг 800 йиллигини юртимизда кенг нишонлаш бўйича топшириқ берган эди. Хуллас, бу йил бутун республика бўйлаб Жўжи улусининг 800 йиллик юбилейи нишонланмоқда. Аммо байрам – бу зиёфат қилиш, дастурхон тузаш ва дам олиш дегани эмас. Дарҳақиқат, Қозоқ хонлигининг келиб чиқиш манбаи Жўжи улуси эканини асослаш. Албатта, биз ҳеч нарса уйдирмаяпмиз, тарихнинг ўзи шундай шаклланган”, – деди у.
Шунингдек, институт раҳбари Чингизхон ва Жўжи улуси бўлмаганида Марказий Осиё минтақаси ва унинг халқлари қайси йўналишда ривожланади, деган мавзуда ўз фикрларини билдирди.
“Баъзан зиёлилар орасида Чингизхон ҳақида тортишувлар бўлиб туради. Лекин муаммо Чингизхон қозоқ бўлганида ёки ўзбек, мўғул ёки қирғиз эканлигида эмас. “Агар у бўлмаганида, Марказий Осиё қайси йўналишда ривожланиб, қайси маданият билан тўлдирилган бўларди?” деган савол туғилади. Менимча, агар Чингизхон бўлмаганида, бизнинг Марказий Осиё минтақамиз ўша даврда қанотларини ёйиб бораётган ислом дини доирасида араб-форс тилларида сўзлашувчи халқлар ватанига айланиб қолиши мумкин эди. Биз учун эса Чингизхон ижоди ана шу буюк соҳада туркий халқлар сифатида шаклланишимизга, туркий халқлар сифатида давлат қуришимизга замин яратди. Хусусан, Чингизхоннинг икки ўғлидан бўлган Жўжи улуси ва Шағатой хонлиги туркий халқларимиз давлатчилигига асос солган”, – деб таъкидлади Дукен Масимханули.
Эслатиб ўтамиз, аввалроқ Жўжи хоннинг 800 йиллигига бағишланган экспедиция Туркистонга етиб келгани ҳақида ёзган эдик.
Француз тарихчиси Жўжи улусининг халқаро дипломатияга таъсири ҳақида гапирди.
Қозоқ матбуоти асосида
