Мен бу ҳодисани кўп йиллар давомида эътироз ва муҳаббат билан тилга олмай юрдим. Бу ҳодиса шу қадар оғирки, уни ёзишда иккиланаман. Қандай қилиб мусулмонлар ва Ислом учун мотамни ёзиш мумкин? Қандай қилиб шунча кулфатни тилга олиш мумкин?
Эх, онам мени туғмаганида эдилар, мен буни кўришдан олдин ўлиб кетганим яхши эди.
Бироқ дўстлар мени ёзишга ундашди. Ниҳоят тушундимки, буни ёзмаслик фойда бермайди. Зеро, бу мусибат барча одамларни қамраб олди, аммо энг катта зарар мусулмонларга тегди. Агар кимдир: “Одам (а.с.) яратилганидан буён дунёда бунчалик мусибат бўлмаган,” десе, у ҳақ гапиради. Тарихларда бунга яқин ҳодиса ҳам келтирилмаган.
Иштироқа лойиқ мисол сифатида фақат Бухтуннасрнинг Бани Исроилга қилган катлиомини келтириш мумкин. Аммо унинг қилгани бу жирканч малъун тоторларнинг қилганларига нисбатан ҳеч нима эмас. Улар бутун шаҳарларни — ҳар бири Байтул Мақдасдан улкан — вайрон қилдилар, ҳар бир шаҳарда Бани Исроилдан кўра кўпроқ одамни қатл қилдилар.
Аҳолининг тасаввурига сиғмайдиган бу фалокат, эҳтимол, дунё тугунича яна қайтарилмас. Фақат Яъжуж ва Маъжуж чиққанида бундан даҳшатлиси бўлиши мумкин.
Дажжол эса фақат унга итоат қилмаганларни ўлдиради, итоат қилганлар омон қолади. Лекин бу тоторлар ҳеч кимни омон қолдирмади. Аёл, эркак, бола — ҳаммани ўлдиришди. Ҳатто ҳомиладор аёлларнинг қорнини ёришди, чақалоқларни ҳам ўлдиришди.
Инна лиллаҳи ва инна илайҳи рожиъун. Ла ҳавла ва ла қуввата илла биллаҳ ал-ъалий ал-ъазийм.
Ибни Асирнинг "Ал-комил фит-тарих" китобиданАбу Муслим таржимаси
