Тарих – бу фақатгина ўтмиш ҳақидаги фактлар йиғиндиси эмас. Тарих фан сифатида ўзингизни, жамиятингизни ва умумий дунё тузумини тушуниш учун муҳим восита ҳисобланади. Тарихни ўрганиш орқали биз ўтмиш воқеаларини таҳлил қилиш, муайян воқеа-ҳодисаларнинг сабаб-оқибат алоқаларини аниқлаш, уларнинг нима учун ва қандай содир бўлганини тушуниш, улардан сабоқ олиш ва ўтмиш хатоларини такрорламасдан келажакни барпо қилиш имкониятига эга бўламиз.
Тарихни ўрганишнинг асосий қадриятларидан бири шундаки, у бизга цивилизация қандай йўллардан ўтганини, қайси воқеа ва қарорлар ривожланишга ёки инқирозга олиб келганини тушуниш имкониятини беради. Тарихий воқеаларни таҳлил қилиш орқали нима учун маълум ҳаракат ёки қарор амалга оширилгани, унинг қандай асослари бўлгани, оқибатлари нима бўлганини ва бугунги кунга қандай таъсир кўрсатганини тушуниш мумкин. Ўз тажрибангизни ўрганиш — бу хатолар ва муваффақиятлар орқали қимматли сабоқ олиш демакдир. Ўтмиш тажрибасидан воз кечиш эса катта ахмоқликдир.
Тарихни ўрганишнинг яна бир муҳим жиҳати — танқидий фикрлашни шакллантиришдир. Тарихий манбалар билан ишлаш, турли нуқтаи назарларни таққослаш, маълумотлар оқимида ҳақиқатни топиш каби жараёнлар бизга маълумотларни кўр-кўрона қабул қилмасдан, балки уларни таҳлил қилиб, ўз хулосаларимизни чиқариш қобилиятини ривожлантиради. Археологик топилмалар ва манбалар асосида ўтмиш маданиятини қайта тикловчи реконструкторлар бу жараёнга яқиндан таниш.
Тарих турли маданиятлар ва халқларга нисбатан ҳурмат ҳиссини уйғотади. У бизга бошқаларнинг тажрибасидан бойиш, уларнинг восита ва технологияларини ўзлаштириш имконини беради. Ахир ҳар қандай янгилик — бу ўтмишдаги ғояларнинг қайта ишланган шаклидир. Агар кимдир бизни маълум бир соҳада ортда қолдирган бўлса, улардан ўрганиш ва бу ютуқларни ўз халқимиз манфаатларига йўналтириш зарур. Турли мамлакатлар ва халқларнинг тарихини ўрганиш орқали биз инсоният тарихининг умумийлиги ва фарқларимизга қарамай умумий жиҳатларимиз борлигини кўрамиз.
Шунингдек, тарих шахсиятни шакллантиришда муҳим аҳамиятга эга. Ўз тарихингизни, илдизларингизни ва анъаналарингизни билиш кимлигимизни, қаердан келганимизни ва қаерга йўналганлигимизни тушунишга ёрдам беради.
Тарихни ўрганиш бугунги кун учун йўл-чироқ вазифасини ўтайди. У жаҳон фуқароси сифатида барча халқлар билан алоқада бўлишда, миллий қадриятларимизни асраб-авайлашда ва жаҳон тараққиётидан ортда қолмасликда муҳим асосдир.
Тарих ҳақидаги ўзбек тилидаги tavorix.islamonline.uz сайтининг аҳамияти жуда юқори, чунки мазкур сайт қуйидаги муҳим вазифаларни бажаради:
1. Миллий ўзлигимизни сақлаш ва ривожлантириш:
Ўзбек тилидаги тарихий маълумотлар платформаси миллий ўзлигимизни чуқурроқ англашга ёрдам беради. Бу сайт орқали фойдаланувчилар ўз тарихий илдизларини, аждодларининг меросини, маданиятини ва анъаналарини билиб оладилар. Миллий тарихни билиш миллий ғурурни оширади ва келажак авлодларга руҳий қувват беради.
2. Маънавий ва маданий бойликни оммалаштириш:
Ўзбек тилидаги тарихий маълумотлар платформаси миллий ва маданий бойликларни кенг оммага етказади. Бу маданий қадриятларимизни ҳимоя қилиш, уларни сақлаб қолиш ва жаҳон ҳамжамиятига танитишда муҳим аҳамиятга эга.
3. Тарихий маълумотларга осон етишиш:
Кўпинча фойдаланувчилар ўзбек тилида тарихий маълумотларга етишишда қийинчиликларга дуч келадилар. Ўзбек тилидаги тарихий сайт уларга кенг доирадаги маълумотларни ўз тилида осонлик билан топиш имконини беради. Бунда тарихий ҳужжатлар, мақолалар, фотосуратлар ва манбалар бир жойда тўпланади.
4. Миллий тилни ривожлантириш:
Тарихий маълумотларни ўзбек тилида тақдим этиш орқали, сайт нафақат тарихий билимларни оммалаштиради, балки ўзбек тилининг бойлигини ва қўлланилиш доирасини кенгайтиради. Бу ҳолат, айниқса, ёш авлодни она тилини чуқур ўрганишга рағбатлантиради.
5. Илмий тадқиқотлар учун ресурс:
Тарихчилар, талабалар ва тадқиқотчилар учун бундай сайт жуда муҳимдир. У илмий тадқиқот ишларини осонлаштиради, зарур манбаларни бирлаштиради ва тадқиқот натижаларини чуқурроқ таҳлил қилиш имкониятини яратади.
6. Дунёга ўз тарихимизни танитиш:
Ўзбек тилидаги сайт орқали жаҳон жамоатчилиги ҳам ўзбек халқи тарихи ҳақида маълумотга эга бўлиши мумкин. Истиқболда сайтнинг турли тилларга таржима қилиш функциялари орқали, миллий қадриятларимиз жаҳонга намойиш этилади.
7. Тарихдан сабоқ олиш ва келажак учун режалар тузиш:
Тарихдан сабоқ олиш келажакни мустаҳкам қилишда муҳимдир. Сайт ўзбек халқи ва жаҳон тарихи мисоллари орқали, қандай хатолардан сақланиш кераклигини ва қандай қарорлар ривожга олиб келганини кўрсатади.
8. Ёшларнинг тарихга қизиқишини ошириш:
Интерактив дизайн, мультимедиа воситалари (видеолар, расмлар, карталар) орқали сайт ёшлар учун жозибадор қилиб яратилиши мумкин. Бу уларни тарихни ўрганишга ва ўз илдизларига қизиқиш уйғотишга ёрдам беради.
Хулоса:
Тарих ҳақидаги ўзбек тилидаги сайт миллий ўзлигимизни сақлаб қолишда, келажак авлодга мерос қолдиришда ва тарихий билимларни оммалаштиришда муҳим аҳамиятга эга. У ёшлар учун билим манбаи, тадқиқотчилар учун ресурс ва миллий маданиятимизни жаҳонга танитиш воситаси бўлиб хизмат қилади.
Абу Муслим
